Мая асабістая навэла
Калісьці ўсе Людзі жылі разам. Ва ўсіх былі аднолькавага колеру валасы, вочы, скура. Але гэта іх не турбавала. Яны былі заўсёды вясёлыя (акрамя часу смутку), працавітыя і добрыя. I калі ў адной сям’і нарадзілася дзяўчынка, непадобная на іх, Людзі толькі ўзрадаваліся. Усе прыходзілі палюбавацца на яе. У дзяўчынкі былі каштанавыя валасы, карыя вочы і чорныя броўкі. Але гэта заўважалася потым. Спачатку ўсе бачылі яе дзівоснага белага колеру скуру. Таму людзі пачалі зваць яе Белая Прыгажуня.
А ў другой сям’і нарадзіўся хлопчык. Нічым ён не адрозніваўся ад Людзей. Хіба ж толькі валасы ў буйных кольцах былі залацейшыя за жыта. I за гэта Людзі пачалі зваць хлопца Русым.
Белая Прагажуня вучылася ў бацькоў розным майстэрствам і вельмі любіла спяваць.
Русы хутка навучыўся ўсяму на свеце, бо меў працавітыя рукі. А яшчэ юнак пісаў вершы. Самы прыгожы твор ён прысвяціў Белай Прыгажыні, калі паклікаў яе ў жонкі.
Каб не залежыць ні ад кога, маладыя пайшлі ў свет. Хутка яны знайшлі тэра інкогніта, на якой ніхто не жыў. Пабудавалі на гэтай зямлi дом, нарадзілі дзяцей. Але ніколі Людзей яны не цураліся, і ў хаце заўсёды былі госці. Прыходзілі паслухаць вершы Русага, паспяваць разам з Белай Прыгажуняй, а хто і паглядзець на іхняе майстэрства.
Спачатку Людзі казалі: «Пойдзем да Белай Прыгажуні і Русага, майстэрству павучымся, душой адпачнем». А потым пачалі казаць: «Пойдзем да БелаРусаў».
Вось гэдак з’явіліся беларусы, а зямлю, якую яны апанавалі, пачалі называць: Беларусiя - Белая Русь - БЕЛАРУСЬ.
ОТКУДА ПОШЛИ БЕЛОРУСЫ
Моя личная новелла
(авторский перевод)
Когда-то все Люди жили вместе. У всех были одинакового цвета волосы, глаза, кожа. Но это их не беспокоило. Они были всегда веселые (кроме времени скорби), трудолюбивые и добрые. Когда в одной семье родилась девочка, непохожая на них, Люди только обрадовались. Все приходили полюбоваться на нее. У девочки были каштановые волосы, карие глаза и черные бровки. Но это было замечалось потом. Сначала все видели ее изумительного белого цвета кожу – поэтому люди начали называть ее Белая Красавица.
А во второй семье родился мальчик. Ничем он не отличался от Людей. Разве же только волосы в крупных кольцах были золотее ржи – и за это Люди начали называть парня Русым.
Белая Красавица училась у родителей различным мастерствам и очень любила петь.
Русый быстро научился всему на свете, ибо имел трудолюбивые руки. А еще юноша писал стихи. Самое красивое он посвятил Белой Красавице, когда позвал ее в жены.
Чтобы не зависит ни от кого, молодые пошли в мир. Быстро они нашли терра инкогнита, на которой никто не жил. Построили на этой земле дом, родили детей. Однако никогда Людей они не чурались, и в доме всегда были гости. Приходили послушать стихи Русого, попеть вместе с Белой Красавицей, а кто и просто посмотреть на их мастерство.
Сначала Люди говорили: «Пойдем к Белой Красавице и Русому, мастерству поучимся, душой отдохнем». А потом начали говорить: «Пойдем к БелоРусам».
Вот так появились белорусы, а землю, которую они заселили, начали называть: Беларусiя - Белая Русь - БЕЛАРУСЬ.
1994 год
Янка КУПАЛА. А ХТО ТАМ IДЗЕ?
«А хто там ідзе?» – поворотный пункт в становления белорусской литературы, ГИМН ее народа, поднимавшегося на борьбу.
Луи Арагон.
Стихотворение переведено на 82 иностранных языка.
А хто там ідзе, а хто там ідзе
У агромністай такой грамадзе?
– Беларусы.
А што яны нясуць на худых плячах,
На руках ў крыві, на нагах у лапцях?
– Сваю крыўду.
А куды ж нясуць гэту крыўду ўсю,
А куды ж нясуць на паказ сваю?
– На свет цэлы.
А хто гэта іх, не адзін мільён,
Крыўду несць наўчыў, разбудзіў іх сон?
– Бяда, гора.
А чаго ж, чаго захацелась ім,
Пагарджаным век, ім, сляпым, глухім?
– Людзьмі звацца.
Іван Дамінікавіч Луцэвіч (Иван Доминикович Луцевич). Зборнік (Сборник) "Жалейка" ("Свирель"), 1908 год.
По ссылкам про Беларусь:
1. Мой гимн Беларуси: http://stihi.ru/2012/01/09/7551.
2. Мой стих "Беларусь моя": http://stihi.ru/2016/11/20/8562.